-
1 агып килү
1) течь, притека́ть/ прите́чь (о реке, речной воде, морском течении и т. п.)2) плыть, идти́, приплыва́ть/приплы́ть (о плоте, льдинах и т.п.) -
2 агу
I неперех.1)а) течь (о реке, воде в ней и т. п.) утека́ть, уте́чь (о жидкости из сосудов с худым дном, зерне из дырявого мешка и т. п.) || тече́ние, уте́чкасуның агуын күзәтү — наблюда́ть тече́ние воды́ (за тече́нием воды́; как течёт вода́)
аккан сулар кире кайтмый — (песня, посл.) уте́кших вод не возврати́ть (т. е. прошлого не вернуть)
торба шартлап нефть агу — уте́чка не́фти че́рез ло́пнувшую трубу́
б) протека́ть/течь || протека́ние (посереди́не, ми́мо чего́)авыл уртасыннан агып торган инеш — речу́шка, кото́рая протека́ет посереди́не дере́вни
су буаның өстеннән ага — вода́ перетека́ет (идёт, пошла́) че́рез плоти́ну
2)а) течь, струи́тьсяаның тамырларында аучы каны ага — в его́ жи́лах струи́тся (течёт) охо́тничья кровь
б) течь, идти́/пойти́ (о слюне, крови из пореза и т. п.); вытека́ть/вы́течь, выделя́ться/вы́делиться (о гное и т. п.); струи́ться, течь (идти́) струёй (стру́йкой) (о крови, выдаиваемом молоке и т. п.) || тече́ние, вытека́ние, выделе́ниекан агуын туктату — останови́ть кровотече́ние
3)а) течь, стека́ть/стечь, сбега́ть/сбежа́ть (о дождевой воде с плаща, с крыши, по окну, стеклу, крыше; о поте со лба, по щекам; о слезах по лицу и т. п.); струи́ться, ли́ться, кати́ться (о ручье, обильных слезах и т. п.) || тече́ние, стека́ние, сток, сбега́ниетир шундый ага... — пот так и льёт (ка́тится, струи́тся)...
чишмә чылтырап ага — зво́нко струи́тся руче́й
б) идти́ (пойти́, хлеста́ть) пото́ком, хлеста́ть (о крови; о потоке воды, вулканической лаве и т. п.) || пото́к4) натека́ть/нате́чь; набежа́ть ( о берёзовом соке) || натека́ниекәрәздән ярты савыт бал аккан — из сот натекло́ полми́ски мёда
өстәл астына бераз сөт аккан — под стол натекло́ немно́го молока́
5) течь, сы́паться (о зерне из бункера, песке, муке и т. п.); сы́паться (течь) струёй (стру́йкой), струи́ться, поструи́ться ( о муке)комбайн бункерыннан ашлык ага — из бу́нкера комба́йна сы́плется зерно́
6) плыть (поплы́ть, идти́/пойти́, дви́гаться/ дви́нуться) по тече́нию (о брёвнах, масляных пятнах на воде, плотах, льдинах и т. п.)боз күптән ага инде — лёд уже́ давно́ идёт (пошёл)
7) плыть/поплы́ть, течь/поте́чь, нести́сь/понести́сь (об облаках и т. п.) || пото́кболытларның тиз агуы — облака́ бы́стро несу́тся (теку́т); бы́стрый пото́к облако́в
көчле яңгыр ташкыныннан күп каралтылар акты — ли́вневым пото́ком бы́ло снесено́ (унесено́) мно́го строе́ний
9) вытека́ть/вы́течь (о внутренностях задранного зверем животного, о глазах и т. п.) || вытека́ниеяраланган күзе аккан аның — ра́неный глаз у него́ вы́тек
10) протека́ть/проте́чь, течь, подтека́ть, дава́ть (дать) течь (о худом ведре, рассохшейся кадушке, новой лодке и т. п.) || проте́чка, течь, протека́ниекисмәкнең агуын туктату — останови́ть течь в каду́шке
11) перен. течь, протека́ть/проте́чь, идти́, плыть (о времени, жизни, годах и т. п.); утека́ть/уте́чь; бежа́ть || тече́ние, ход; бегкөннәрнең үз көенә генә агуы — разме́ренное тече́ние дней (бу́дней); разме́ренный ход дней
12) перен. та́ять, плыть, уплыва́ть/уплы́ть (о деньгах и т. п.) || та́яниеакча ага гына, кая киткәнен дә белмәссең — де́ньги так и та́ют (уплыва́ют) неизве́стно куда́
13) перен. притека́ть, течь, плыть (о деньгах, денежных поступлениях, доходах и т. п.)акча ага гына ул кооперативка — де́ньги так и теку́т в э́тот кооперати́в
•- ага торган
- агып алу
- агып бетү
- агып йөрү
- агып керү
- агып килү
- агып китеп бару
- агып китү
- агып тору
- агып төшү
- агып утыру
- агып чыгу
- агып чыккан җир
- агып чыга торган җир
- агып яту
- акмый торган••II сущ.акмаса да тама — ко́е-что (нет-нет да) (и) перепада́ет, "ка́пает" понемно́гу (понемно́жку), хоть немно́го (немно́жко, понемно́гу) да перепада́ет (достаётся, мо́жно поживи́ться)
1) яд (змеиный, пчелиный, растительный, химический); отра́ва (для тараканов, от мышей); протрави́тель ( для семян)даруга китә торган агулар — я́ды, иду́щие на лека́рства
агачка агу сиптерү — опры́скивать де́рево я́дом
күсе агуы — крыси́ный яд; отра́ва для (от) крыс
2) перен. яд (чьего-л. едкого замечания, сплетни), отра́ва, дурма́н (расистской идеологии, фашистской пропаганды, национализма, шовинизма); зе́лье прост. (об алкоголе, табаке, знахарских снадобьях, а тж. о зловредном человеке и т. п.)аракы ул - агу — во́дка - э́то яд (отра́ва, зе́лье)
•- агу бирү- агу кайтаргыч
- агу уты
- агу химикат
- агу эчү••агу чәчү — источа́ть (источи́ть, распространя́ть/распространи́ть, се́ять) яд; язви́ть; злопыха́тельствовать/ позлопыха́тельствовать
-
3 плыть
несов.1) йөзү, йөзеп бару, йөзеп килү2) агу, агып бару, агып килү3) утырып бару, йөрү, бару4) перен. йөзү, агылу5) перен. йөзгәндәй булып күренү -
4 притечь
сов.1) (о жидкости, воздухе) агып килү, агып килеп җитү2) перен. агылу, агылып килү -
5 прихлынуть
сов.1) ( стремительно притечь) шаулап агып килү, татып килү, ташкын булып килү, килеп бәрелү; ( о крови) [кан] күтәрелү2) перен. агылу, агылып килү, ябырылып килү3) перен. (о чувствах, мыслях и т. п.) чолгап алу; басу; искә төшү -
6 самотеком
нареч.1) үз агымы белән, үз җаена агып2) перен. үзагымына куелып, стихияле рәвештә -
7 кан
сущ.1) кровь || кровяно́й; кровено́сныйак кан тәнчекләре (бөртекләре) — бе́лые кровяны́е тельца́
кан группасы — гру́ппа кро́ви
күп кан югалту — потеря́ть мно́го кро́ви
артерия каны — артериа́льная кровь
2) перен. кровь ( о близком кровном родстве)ата-баба каны — кровь отцо́в и де́дов
•- кан агу- кан агып тору
- кан агучанлык
- кан агучылык
- кан азлык
- кан алдыру
- кан басымы
- кан бирү
- кан бирүче
- кан йөреше
- кан әйләнеше
- кан кардәш
- кан кардәшлеге
- кан кызыл
- кан кебек кызыл
- кан килү
- кан китү
- кан сарку
- кан күрү
- кан салу
- кан сыегаю
- кан тамчысы
- кан тамыры тыгылу
- кан төсе
- кан үче••кан агулау — см. кан бозу
кан аралаш яшь — крова́вые слёзы
кан белән түләү — отда́ть (поже́ртвовать) жизнь (за что-л.)
кан белән язу — писа́ть кро́вью (се́рдца)
кан бутау (катыштыру) — кровосмеше́ние
кан дошманы — кро́вный враг
кан елау — го́рько пла́кать, пла́кать горю́чими слеза́ми
кан йоту — се́рдце кро́вью облива́ется
кан кайнату — раздража́ть, злить, серди́ть, нерви́ровать (кого-л.)
кан калтырау — дрожа́ть от стра́ха, стра́шно боя́ться
кан качу — си́льно побледне́ть
кан кою (түгү) — лить (пролива́ть) кровь (за кого-л.)
кан коюлы (коешлы, койгыч) — см. канкойгыч
кан кызу — разгорячи́ться, вспыли́ть
кан тарату — уси́лить, активизи́ровать кровообраще́ние
кан ягу — придира́ться
канга бату — купа́ться (утопа́ть) в крови́
канга сусаган — кровожа́дный, жа́ждущий кро́ви
канга тоз салу (сибү) — по́ртить кровь, испо́ртить мно́го кро́ви
канга төшү — вы́мотать ду́шу
канны корыту — по́ртить кровь, отравля́ть жизнь (кому-л.), му́чить, изводи́ть (кого-л.)
кан(ны) кыздыру — волнова́ть, раздража́ть, нерви́ровать (кого-л.)
канын сыгу — см. кан эчү
- кан бозу- кан йөгерү
- кан бәрү
- кан кайнау
- кан уйнау
- кан кату
- кан корыту
- кан саву
- кан савылу
- кан эчү
- канына сеңгән
- канында булу -
8 прилить
сов.1) ( притечь - о жидкости) агып килеп (барып) җитү; ( о крови) килү ( башка); йөгерү ( биткә)2) перен. ( внезапно возникнуть - о чувствах) кабару, арту; тулу; чолгап алу
См. также в других словарях:
җыелу — 1. (Җыю) 2. Күп җан иясенең бер урынга килүе, туплануы, барысы бергә бер тирәдә булу. Тамып яки төрле яктан агып килеп, бер урынга тулу 3. Аз азлап, билгеле бер сумма тәшкил итү, туплану. Берсе өстенә берсе өстәлеп арту, күбәю. Бар ителү, күпләп… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чыгу — 1. Кайдан да булса китү, ул урынны калдыру. Барган юлдан, юнәлештән читкә китү, күчү, юлын үзгәртү 2. Кая да булса килү, килеп басу, килеп күренү саф алдына ч. . Кайсы да булса якка карау, юнәлгән булу бакчага чыга торган тәрәзә 3. Берәр урында… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
агылыш — 1. Агым 2. Агылу, агып тору; күпләп, агым булып китү яки килү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
коелу — 1. Түгелү, чәчелү (бөртекле, вак, таралучан кисәкләрдән торган әйбер тур.). Таралу, яву. Вак кисәкләргә ватылып чәчелү, сибелү 2. Күпләп өзелеп, аерылып, йолкынып төшү; түгелү, сибелү (яфрак, йон, чәч, җимеш, орлыклар һ. б.) 3. Күпләп төшү, төшеп … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сагыз — (САГЫЗЛАНУ) – 1. Ылыслы үсемлекләрдә: агып чыккач куера торган, ябышучан сузылучан, исле, үзле сыекча. Шуны кайнатып ясаган һәм чәйнәү өчен кулланыла торган пластик әйбер 2. Чәйнәү өчен йомшак резинга тәмләткечләр кушып ясала торган әйбер 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тишелү — 1. (Тишү) 2. Тишекле булып китү, тишек барлыкка килү 3. Җир астыннан шытып чыгу. Борнау, күкәйдән чыгу (кош балалары тур.) 4. күч. Очлаеп кабарган шештән, чуаннан яки сызлавыктан эрен агып чыгу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге